درماتیت سبورئیک، درماتیت سبوره و یا اگزمای سبورئیک (Seborrheic Dermatitis) یکی از مشکلات شایع پوستی در میان افراد بوده که در مناطقی از بدن مانند کف سر، صورت، پشت بدن، بالای قفسه سینه، زیر بغل، کشاله ران، نواحی اطراف ناف و به طور کلی در مناطقی که غدد تولید کننده چربی زیادی دارند، بروز پیدا می‌کند. این بیماری افزون بر بزرگسالان، در نوزادان شیرخوار نیز ممکن است ایجاد شود که به آن کلاه گهواره گفته شده و یک بیماری کاملا خوش خیم است که معمولا بین 8 تا 12 ماهگی بهبود پیدا خواهد کرد.
علائم درماتیت سبورئیک در نوزادان
درماتیت سبورئیک همان طور که گفته شد، در میان نوزادان به کلاه گهواره نیز معروف است چرا که سبب ایجاد کلاهک گهواره‌ای شده و با پوسته پوسته شدن، قرمزی و یا بروز پوسته‌های چربی در نواحی از بدن نوزاد همراه است. درماتیت سبورئیک در نوزادان اغلب در نواحی مانند صورت، پوست سر، گردن، گوش‌ها، زیر بغل و همچنین کشاله ران رخ می‌دهد که علائم آن در ناحیه کشاله ران، نباید با بثورات ناشی از بستن پوشک اشتباه گرفته شود. درماتیت سبورئیک در نوزادان اغلب سبب ایجاد خارش نشده و به دلیل خوش خیم بودن آن در میان نوزادان، این بیماری تا قبل از یک سالگی کودک به خوبی برطرف خواهد شد.
علائم درماتیت سبورئیک در بزرگسالان
درماتیت سبورئیک در بزرگسالان و بالغین نیز علائمی شامل موارد زیر را ایجاد می‌کند:
- پوسته پوسته شدن پوست سر
- سرخ‌شدگی پوست و احساس خارش
- بروز شوره سر در ناحیه پوست سر، مو، ابرو، ریش و …
- بروز بثورات پوستی در ناحیه زیر بغل، سینه‌ها، کشاله ران و یا چین‌های ناحیه تناسلی
- بروز مالاسزیا فولیکولیت (فولیکول‌های ملتهب مو) بر روی گونه‌ها و دیگر قسمت‌های بدن
- ایجاد لکه‌های صورتی مایل به نارنجی، نازک، پوسته پوسته و نامشخص در چین‌های صورت
- ایجاد تکهها و قسمت‌هایی از پوست چرب که با فلس‌های سفید و یا زرد رنگ، پوشیده شده‌اند.
بیشتر بخوانید: انواع بیماری های پوستی
علل درماتیت سبورئیک
دلایل و عوامل مختلفی می‌تواند در بروز این بیماری نقش داشته باشند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عوامل ژنتیکی و ارثی
- فشار، اضطراب و استرس
- قرار گرفتن در معرض هوای سرد و خشک
- پاسخ سیستم ایمنی بدن به برخی از عوامل محیطی، شرایط پزشکی و یا داروها
درمان درماتیت سبورئیک در نوزادان و کودکان
همان که پیش‌تر نیز اشاره شد، درماتیت سبورئیک یا کلاهک گهواره در نوزادان و کودکان بدون آن که به درمان خاصی نیاز داشته باشد، برطرف شده و از بین خواهد رفت. البته لازم است به این نکته نیز دقت داشته باشید که بهداشت و تمیزی موهای کودک خود را با شست‌وشوی روزانه و استفاده از یک شامپو بچه ملایم و مناسب رعایت کنید. همچنین برای شانه زدن و مرتب کردن موهای نوزاد خود لازم است از یک برس نرم استفاده کنید تا نگرانی بابت ایجاد خراش در پوست سر او و در نتیجه بروز عفونت در آن ناحیه نداشته باشید. همچنین بهتر است با یک متخصص پوست و مو در این مورد صحبت کرده و کودک خود را تحت نظارت او قرار دهید.
بیشتر بخوانید: درمان اگزما پوست صورت
درمان درماتیت سبورئیک در بزرگسالان
درماتیت سبورئیک بسته به شدت و علائمی که در افراد ایجاد می‌کند، روش‌های درمانی متفاوتی نیز خواهد داشت. به عنوان مثال، ممکن است موارد خفیف و متوسط درماتیت سبورئیک تنها با استفاده مناسب از ژل‌ها، کرم‌ها، لوسیون‌ها، فوم‌ها یا شامپوهای ضد قارچ مناسب و موثر در درمان این بیماری برطرف شود. همچنین ممکن است با مراجعه به متخصص پوست، داروهای مناسبی مانند کتوکونازول، سیکلوپیروکس (لوپراکس) و … برای شما تجویز شده تا با روش مصرف مناسب و کامل کردن دوره درمان، علائم این بیماری پوستی را برطرف کنید.
برای استفاده از شامپوهای دارویی لازم است دقت کنید تا با توجه به نوع موهای خود، شدت علائم بیماری و دستور پزشک متخصص، تنها برای دو و یا سه روز در هفته از آن‌ها استفاده کنید. همچنین بهتر است برای تاثیرگذاری بهتر، بگذارید شامپو برای مدت زمان مشخص شده و در حدود چند دقیقه بر روی پوست سر شما باقی مانده و سپس آن را آبکشی کنید. پس از بهبود علائم درماتیت سبورئیک نیز لازم است برای استفاده از محصولات دارویی و موارد تجویز شده از سوی پزشک، با او مشورت کرده و دفعات استفاده از آن‌ها را به صورت تدریجی کاهش دهید.
در موارد شدیدتر نیز ممکن است پزشک از داروهای قوی‌تری مانند کورتیکواستروئیدهای قوی شامل هیدروکورتیزون، فلوئوسینولون، کلوبتازول، دسوناید، کرم‌ها یا پمادهای دارای مهارکننده کلسی نورین مانند تاکرولیموس (پروتوپیک)، پیمکرولیموس (الیدل) و … برای درمان درماتیت سبورئیک استفاده کند. افزون بر این در موارد خیلی شدید نیز داروهای ضد قارچی مناسب به صورت قرص و یا فتوتراپی برای بیمار تجویز خواهد شد که شامل تابش طول موج مناسبی از اشعه ماوراء بنفش بوده که در کاهش التهاب پوست به خوبی موثر خواهد بود.